Ήθελα να πιστέψω ότι είναι αλήθεια. Ότι θα μπορούσε να είναι αλήθεια. Σε ένα κόσμο που τα πιο σκοτεινά και μαύρα πράγματα μπορούν και συμβαίνουν καθημερινά, ήθελα να πιστέψω ότι το όμορφο όνειρό μου –ότι τριγυρνάω στο Χόλιγουντ κι έχω φιλενάδες διάσημες σταρ και περνάμε φανταστικά- θα μπορούσε να είναι όχι απλό όνειρο, αλλά πραγματικότητα. Κι έτσι ξύπνησα απογοητευμένη από την πραγματικότητα που με περίμενε.
Το να ξυπνάς απογοητευμένος σίγουρα δεν είναι καλό. Ωστόσο είναι καλύτερο να είσαι απογοητευμένος για κάτι που έγινε ή δεν έγινε - ή έγινε, αλλά δε μπορεί να συνεχιστεί- στον ύπνο σου, παρά για κάτι που έγινε ή δεν έγινε - και τα λοιπά- στον ξύπνιο σου. Στον ύπνο σου ξέρεις ότι όταν κοιμηθείς ξανά μπορεί το προηγούμενο όνειρο να ανατραπεί. Τα όνειρα είναι μαγικά, σαν τα παραμύθια. Όλα μπορούν να γίνουν, κι όλα μπορούν να ανατραπούν. Κι έτσι, ακόμα κι αν ξυπνήσεις απογοητευμένος, έχεις το περιθώριο να ελπίζεις σε κάτι καλύτερο την επόμενη φορά που θα πέσεις για ύπνο και θα ονειρευτείς.
Μακάρι να ήταν έτσι κι η ζωή. Μα στη ζωή δε μπορώ να ελπίζω πέφτοντας για ύπνο ότι οι χθεσινοί φόνοι, τα τροχαία, οι ληστείες, τα μακελειά και οι βιασμοί θα ανατραπούν όταν ξημερώσει ο Θεός τη μέρα. Στη ζωή ό,τι έγινε, έγινε και δεν υπάρχουν περιθώρια ανατροπής.
Θα μπορούσα όμως και πάλι να ελπίζω. Να ελπίζω ότι αύριο αυτό που θα απασχολήσει τον κόσμο θα είναι το νέο τραγούδι του τάδε ή νέα ταινία του δείνα, που οι μισοί θα κράζουν και οι μισοί θα θαυμάζουν. Ότι αύριο δε θα μάθω για κανένα θάνατο, είτε πρόκειται για κάποιον άγνωστο στην Αμερική, που πυροβολήθηκε από αυτούς που υποτίθεται ότι καλούνται να τον προστατεύουν –να τον υπηρετούν και να τον προστατεύουν μάλιστα «serve and protect»- είτε για άμαχους σε εμπόλεμες ζώνες είτε για κάποιον συγγενή ή φίλο. Σήμερα τυχαίνει να έμαθα για συγγενή. Πριν μέρες έμαθα για εκατοντάδες αγνώστους πόσα μίλια μακριά. Ο πόνος του θανάτου, και ο φόβος του θανάτου, είναι ίδιος, είτε πρόκειται για έναν δίπλα σου είτε για πολλούς μακριά σου. Κι ο δικός μου φόβος είναι «Εγώ πότε;»
Πολύ περισσότερο από το «Εγώ πότε;» με απασχολεί τι θα σκεφτούν αυτοί που θα μάθουν για το θάνατό μου, που συνδέεται στενά με το τι θα ‘χω κάνει και «καταφέρει» στη ζωή μου, αλλά και το τι θα ξέρουν οι άλλοι από αυτά που εγώ έκανα. Τι θα σκεφτούν και τι θα πουν άραγε; «Κρίμα, ήταν τόσο νέα»; «Κρίμα, δεν είχε κάνει ακόμα οικογένεια»; «Κρίμα, αφήνει πίσω δυο μικρά παιδιά»; «Κρίμα, άφησε στη μέση το τρίτο βιβλίο της»; «Κρίμα, δεν πρόλαβε να δει τα παιδιά της να μεγαλώνουν»; Πόσα πολλά μπορούν να ειπωθούν για έναν άνθρωπο που φεύγει… Αυτό όμως που εγώ φοβάμαι μην πουν είναι «Κρίμα, δεν είχε ακόμα ερωτευτεί…» Πού θα το ξέρουν αυτοί θα μου πεις. Είπαμε, το τι σκέφτονται οι άλλοι για μένα έχει να κάνει με το τι σκέφτομαι εγώ για μένα.
Μα πόσο αναίσθητη μπορεί να είμαι… εδώ γίνονται σόδομα και γόμμορα στον κόσμο ετούτο, οι άνθρωποι πεθαίνουν, σκοτώνονται, οι άνθρωποι πνίγονται καθημερινά και ξεβράζονται στις όχθες των νησιών μας και εγώ σκέφτομαι τους έρωτες. Πόσο αναίσθητη…
Μα είναι φυσικό. Είναι φυσικό στο θάνατο να απαντάς με ζωή. Και τι πιο ζωντανό απ’ τον έρωτα. Τι πιο ζωντανό απ’ τον έρωτα ενός ανθρώπου που λαχταρά να τον γευτεί για πρώτη φορά. Η λαχτάρα του ανέραστου για έρωτα, ίσως αυτό να είναι ό, τι πιο ζωντανό μπορώ να σκεφτώ για να αντιδιαστείλω με τη νέκρα του θανάτου. Η λαχτάρα του ανέραστου για έρωτα και η λαχτάρα ενός μικρού παιδιού να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του, να αγγίξει, να περπατήσει… αυτά μου έρχονται στο μυαλό ως τα πιο δυνατά και ζωντανά συναισθήματα αυτή τη στιγμή. Και μήπως ο έρωτας δεν είναι εξερεύνηση του κόσμου; Εξερευνάς με ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια και ένα δεύτερο ζευγάρι χέρια δίπλα σου. Εξερευνάς τον κόσμο γύρω σου, αλλά και τον κόσμο γύρω του. Εξερευνάς τον εαυτό σου, αφού είσαι κομμάτι του κόσμου γύρω του.
Έρωτας και γνώση. Οι δύο πιο βασικές κινητήριες δυνάμεις που μου ‘ρχονται στο μυαλό, 4 και 13 λεπτά ξημερώματα Σαββάτου. Όταν μάλιστα δεν έχεις ερωτευτεί ποτέ και δεν ξέρεις και τι ψάχνεις για να ερωτευτείς, ε αυτό είναι κάτι που θα σε κρατήσει πολλά βράδια ξάγρυπνη, άσχετα που ο καφές που ήπιες το απόγευμα ήταν επίτηδες ντεκαφεϊνέ. Κι έτσι, τις ξάγρυπνες νύχτες που σε περιμένουν, από τη μια θα ονειροβατείς και θα σκέφτεσαι τον έρωτα της ζωής σου –που μακάρι να ξερες τι θες, να το βρεις, να τελειώνουμε, να ησυχάσουμε- και από την άλλη θα κατηγορείς τον εαυτό σου για τη μικρότητά, την αναισθησία, τη φυγοπονιά του, και θα καταλήγεις να φταις εσύ για όλα τα κακά που συμβαίνουν στον κόσμο γιατί η υπερβολή τρέχει στο αίμα σου. Επειδή εσύ δεν κάνεις όσα πρέπει, δε βοηθάς την οικογένεια και το συνάνθρωπο, δεν κάνεις εθελοντισμό, δεν ξεσηκώνεσαι, δεν επαναστατείς, δεν, δεν δεν, … γι’ αυτό βρέθηκε εδώ η χώρα μας και ο κόσμος.
Γι’ αυτό καλύτερα άσε κάτω το πληκτρολόγιο, βάλε να ακούσεις λίγη μουσική -κατά προτίμηση κάτι σε jazz με πνεύμα χριστουγέννων- και ξεκόλα για λίγο απ’ τη ζωή σου, γιατί χωρίς ύπνο τέτοια και χειρότερα θα σκέφτεσαι. Άντε, βάλε μια τελεία να συνεχίσει κι ο κόσμος τις δουλειές του. Γιατί ξέρεις, όσο γράφεις εσύ ό, τι σου κατεβαίνει στο μυαλό, όλος ο κόσμος έχει σταθεί και περιμένει να ολοκληρώσεις τη σκέψη σου… Αποδέσμευσε επιτέλους τους ανθρώπους να πάνε στις δουλειές- που μάλλον δεν έχουν. Τέλος πάντων.
Καλά Χριστούγεννα. Και να κοιμάστε καλά. Ο ύπνος είναι φάρμακο. Ο ύπνος τρέφει τα μωρά και τους γερόντους και όλους στο ενδιάμεσο φάσμα. Καληνύχτα.
Το να ξυπνάς απογοητευμένος σίγουρα δεν είναι καλό. Ωστόσο είναι καλύτερο να είσαι απογοητευμένος για κάτι που έγινε ή δεν έγινε - ή έγινε, αλλά δε μπορεί να συνεχιστεί- στον ύπνο σου, παρά για κάτι που έγινε ή δεν έγινε - και τα λοιπά- στον ξύπνιο σου. Στον ύπνο σου ξέρεις ότι όταν κοιμηθείς ξανά μπορεί το προηγούμενο όνειρο να ανατραπεί. Τα όνειρα είναι μαγικά, σαν τα παραμύθια. Όλα μπορούν να γίνουν, κι όλα μπορούν να ανατραπούν. Κι έτσι, ακόμα κι αν ξυπνήσεις απογοητευμένος, έχεις το περιθώριο να ελπίζεις σε κάτι καλύτερο την επόμενη φορά που θα πέσεις για ύπνο και θα ονειρευτείς.
Μακάρι να ήταν έτσι κι η ζωή. Μα στη ζωή δε μπορώ να ελπίζω πέφτοντας για ύπνο ότι οι χθεσινοί φόνοι, τα τροχαία, οι ληστείες, τα μακελειά και οι βιασμοί θα ανατραπούν όταν ξημερώσει ο Θεός τη μέρα. Στη ζωή ό,τι έγινε, έγινε και δεν υπάρχουν περιθώρια ανατροπής.
Θα μπορούσα όμως και πάλι να ελπίζω. Να ελπίζω ότι αύριο αυτό που θα απασχολήσει τον κόσμο θα είναι το νέο τραγούδι του τάδε ή νέα ταινία του δείνα, που οι μισοί θα κράζουν και οι μισοί θα θαυμάζουν. Ότι αύριο δε θα μάθω για κανένα θάνατο, είτε πρόκειται για κάποιον άγνωστο στην Αμερική, που πυροβολήθηκε από αυτούς που υποτίθεται ότι καλούνται να τον προστατεύουν –να τον υπηρετούν και να τον προστατεύουν μάλιστα «serve and protect»- είτε για άμαχους σε εμπόλεμες ζώνες είτε για κάποιον συγγενή ή φίλο. Σήμερα τυχαίνει να έμαθα για συγγενή. Πριν μέρες έμαθα για εκατοντάδες αγνώστους πόσα μίλια μακριά. Ο πόνος του θανάτου, και ο φόβος του θανάτου, είναι ίδιος, είτε πρόκειται για έναν δίπλα σου είτε για πολλούς μακριά σου. Κι ο δικός μου φόβος είναι «Εγώ πότε;»
Πολύ περισσότερο από το «Εγώ πότε;» με απασχολεί τι θα σκεφτούν αυτοί που θα μάθουν για το θάνατό μου, που συνδέεται στενά με το τι θα ‘χω κάνει και «καταφέρει» στη ζωή μου, αλλά και το τι θα ξέρουν οι άλλοι από αυτά που εγώ έκανα. Τι θα σκεφτούν και τι θα πουν άραγε; «Κρίμα, ήταν τόσο νέα»; «Κρίμα, δεν είχε κάνει ακόμα οικογένεια»; «Κρίμα, αφήνει πίσω δυο μικρά παιδιά»; «Κρίμα, άφησε στη μέση το τρίτο βιβλίο της»; «Κρίμα, δεν πρόλαβε να δει τα παιδιά της να μεγαλώνουν»; Πόσα πολλά μπορούν να ειπωθούν για έναν άνθρωπο που φεύγει… Αυτό όμως που εγώ φοβάμαι μην πουν είναι «Κρίμα, δεν είχε ακόμα ερωτευτεί…» Πού θα το ξέρουν αυτοί θα μου πεις. Είπαμε, το τι σκέφτονται οι άλλοι για μένα έχει να κάνει με το τι σκέφτομαι εγώ για μένα.
Μα πόσο αναίσθητη μπορεί να είμαι… εδώ γίνονται σόδομα και γόμμορα στον κόσμο ετούτο, οι άνθρωποι πεθαίνουν, σκοτώνονται, οι άνθρωποι πνίγονται καθημερινά και ξεβράζονται στις όχθες των νησιών μας και εγώ σκέφτομαι τους έρωτες. Πόσο αναίσθητη…
Μα είναι φυσικό. Είναι φυσικό στο θάνατο να απαντάς με ζωή. Και τι πιο ζωντανό απ’ τον έρωτα. Τι πιο ζωντανό απ’ τον έρωτα ενός ανθρώπου που λαχταρά να τον γευτεί για πρώτη φορά. Η λαχτάρα του ανέραστου για έρωτα, ίσως αυτό να είναι ό, τι πιο ζωντανό μπορώ να σκεφτώ για να αντιδιαστείλω με τη νέκρα του θανάτου. Η λαχτάρα του ανέραστου για έρωτα και η λαχτάρα ενός μικρού παιδιού να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του, να αγγίξει, να περπατήσει… αυτά μου έρχονται στο μυαλό ως τα πιο δυνατά και ζωντανά συναισθήματα αυτή τη στιγμή. Και μήπως ο έρωτας δεν είναι εξερεύνηση του κόσμου; Εξερευνάς με ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια και ένα δεύτερο ζευγάρι χέρια δίπλα σου. Εξερευνάς τον κόσμο γύρω σου, αλλά και τον κόσμο γύρω του. Εξερευνάς τον εαυτό σου, αφού είσαι κομμάτι του κόσμου γύρω του.
Έρωτας και γνώση. Οι δύο πιο βασικές κινητήριες δυνάμεις που μου ‘ρχονται στο μυαλό, 4 και 13 λεπτά ξημερώματα Σαββάτου. Όταν μάλιστα δεν έχεις ερωτευτεί ποτέ και δεν ξέρεις και τι ψάχνεις για να ερωτευτείς, ε αυτό είναι κάτι που θα σε κρατήσει πολλά βράδια ξάγρυπνη, άσχετα που ο καφές που ήπιες το απόγευμα ήταν επίτηδες ντεκαφεϊνέ. Κι έτσι, τις ξάγρυπνες νύχτες που σε περιμένουν, από τη μια θα ονειροβατείς και θα σκέφτεσαι τον έρωτα της ζωής σου –που μακάρι να ξερες τι θες, να το βρεις, να τελειώνουμε, να ησυχάσουμε- και από την άλλη θα κατηγορείς τον εαυτό σου για τη μικρότητά, την αναισθησία, τη φυγοπονιά του, και θα καταλήγεις να φταις εσύ για όλα τα κακά που συμβαίνουν στον κόσμο γιατί η υπερβολή τρέχει στο αίμα σου. Επειδή εσύ δεν κάνεις όσα πρέπει, δε βοηθάς την οικογένεια και το συνάνθρωπο, δεν κάνεις εθελοντισμό, δεν ξεσηκώνεσαι, δεν επαναστατείς, δεν, δεν δεν, … γι’ αυτό βρέθηκε εδώ η χώρα μας και ο κόσμος.
Γι’ αυτό καλύτερα άσε κάτω το πληκτρολόγιο, βάλε να ακούσεις λίγη μουσική -κατά προτίμηση κάτι σε jazz με πνεύμα χριστουγέννων- και ξεκόλα για λίγο απ’ τη ζωή σου, γιατί χωρίς ύπνο τέτοια και χειρότερα θα σκέφτεσαι. Άντε, βάλε μια τελεία να συνεχίσει κι ο κόσμος τις δουλειές του. Γιατί ξέρεις, όσο γράφεις εσύ ό, τι σου κατεβαίνει στο μυαλό, όλος ο κόσμος έχει σταθεί και περιμένει να ολοκληρώσεις τη σκέψη σου… Αποδέσμευσε επιτέλους τους ανθρώπους να πάνε στις δουλειές- που μάλλον δεν έχουν. Τέλος πάντων.
Καλά Χριστούγεννα. Και να κοιμάστε καλά. Ο ύπνος είναι φάρμακο. Ο ύπνος τρέφει τα μωρά και τους γερόντους και όλους στο ενδιάμεσο φάσμα. Καληνύχτα.
Ερωφίλη